Citizen Dog 2004 หมานคร 2547 ภาพยนตร์คอมเมดี้ไทย โรแมนติก กำกับภาพยนตร์โดย วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง ผู้ที่เคยเขียนบทให้กับภาพยนตร์ดังหลายเรื่องใน ๒๔๙๙ อันธพาลครองเมือง (2540), นางนาก (พ.ศ. 2542), อีกทั้งกำกับภาพยนตร์เรื่องแรกก็คือฟ้าทะลายโจร(2543) ภาพยนตร์หมานครดัดแปลงมาจากนิยายขนาดสั้นของศิริพรรณ เตชจินดาวงศ์ เจ้าของนามปากกาคอยนุชซึ่งเป็นภรรยาของผู้กำกับนั้นเอง ครั้งแรกมันเป็นพล็อตเรื่องของผู้กำกับเกี่ยวกับการประชดสังคมเมืองในกรุงเทพที่วุ่นวายและสับสนย้อนแย้งจนภรรยายสนใจและนำไปเขียนต่อ เรื่องราวของป๊อดหนุ่มบ้านนอกเข้ากรุงฯ พร้อมคำทักของยายว่า ‘เข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ ระวังจะมีหางงอกออกมาจากก้น’ เริ่มต้นได้ทำงานเป็นพนักงานโรงงานปลากระป๋อง แต่ลาออกเพราะไม่อยากตัดนิ้วตัวเองใส่กระป๋อง จากนั้นสมัครเป็นพนักงานรักษาความปลอดภัย พบเจอตกหลงรักจิน พนักงานทำความสะอาดซึ่งหมกมุ่นกับการทำความสะอาดและจัดระเบียบสิ่งของเธอเข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ เพราะเชื่อว่าจะทำให้ตนเองอ่านหนังสือปกขาวเล่มหนึ่งที่ตกลงมาจากฟ้านั้นออกซึ่งเป็นเป้าหมายในชีวิตของเธอ นำแสดงโดย มหาสมุทร บุณยรักษ์, แสงทอง เกตุอู่ทอง, สวัสดิ์วงศ์ ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา, ณัฎฐา วัฒนะไพบูลย์, เรือนคำ แสงอินทร์, สตีเฟ่น ชัค ผู้กำกับของหนังเรื่องนี้ให้คำจำกัดความภาพยนตร์ของตนเองว่า “หนังรักรื่นรมย์ อารมณ์ดี ประหลาดโลก”
วันที่ออกฉาย : 9 ธันวาคม พ.ศ. 2547 (ไทย)
ผู้กำกับภาพยนตร์ : วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง
เขียนบทภาพยนตร์ : ศิริพรรณ เตชจินดาวงศ์ l วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง
อำนวยการสร้าง : วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง
กำกับภาพ : เรวัตร ปรีเลิศ
ตัดต่อภาพยนตร์ : ดุษณีย์ ผุยหนองโพธิ์
ดนตรีประกอบ : อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ
ค่ายผลิต : ฟิล์ม แฟคตอรี่ เอนเตอร์เทนเมนต์
จัดจำหน่าย/เผยแพร่ : ไฟว์สตาร์ โปรดักชั่น
ความยาว : 1 ช.ม.40 นาที
งบประมาณการสร้าง : 60 ล้านบาท
“อะไรที่เรายิ่งตามหา เราก็หาไม่เจอ แต่ถ้าเราอยู่เฉยๆมันจะมาหาเราเอง”
หมานคร เล่าเรื่องของ ป๊อด(มหาสมุทร บุณยรักษ์) หนุ่มบ้านนอกที่เข้ากรุงมาพร้อมกับคำทักของยายว่า “เข้ามาทำงานในกรุงเทพฯ ระวังจะมีหางงอกออกมาจากก้น” ป็อดมีบุคลิคชอบกระดิกนิ้วเวลาที่เค้าต้องรออะไรนานๆชายผู้ที่ไม่ได้มีความฝัน ทะเยอทะยาย หรือเป้าหมายชีวิต เสียบปลั๊กยังผิดอุปกรณ์ไฟฟ้า เดินทางเข้ากรุงเทพฯ ใช้ชีวิตเรื่อยเปื่อยไปวันๆที่อาศัยไปไหนมาไหนโดยวินมอเตอร์ไซด์พี่คง (ณัฎฐา วัฒนะไพบูลย์)วินมอเตอร์ไซด์ผู้ไม่เคยสวมหมวกกันน็อค เมื่อเข้ามากรุงมาเขาได้ทำงานเป็นพนักงานในโรงงานปลากระป๋องแต่ได้พลาดตัดนิ้วตนเองลงไปในกระป๋องแล้วแพ็คส่งขายไปโดยที่เค้าไม่รู้ตัว ป็อดพยายามซื้อปลากระป๋องกินทุกวันเพื่อหวังที่จะหานิ้วที่หายไป จนวันหนึ่งเค้าก็ได้พบกับนิ้วของเค้าอย่างไม่คาดคิดแต่เค้าก็รู้สึกว่ามันไม่ใช่นิ้วของเค้าเพราะมันไม่ค่อยกระดิกเวลารออะไรนานๆ แก๊กๆแก๊กๆเสียงกระดิกนิ้วจากโต๊ะใกล้กันในร้านอาหารตามสั่งป็อดได้เห็นนิ้วนั้นก็รู้ได้เลยในทันที่ว่านั้นนิ้วของเค้าจึงเกิดการต่อสู้แย่งนิ้วกับยอด(สวัสดิ์วงศ์ ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา)เพื่อนพนักงานโรงงานเดียวกันผู้มีปรัชญาชีวิตว่า “อะไรที่เรายิ่งตามหา เราก็หาไม่เจอ แต่ถ้าเราอยู่เฉยๆมันจะมาหาเราเอง” จนในที่สุดเมื่อตกลงแลกนิ้วกันเสร็จสิ้นทั้งสองจึงกลายเป็นเพื่อนกัน ต่อมาป็อดก็ต้องลาออกเพราะเหตุผลที่ไม่อยากตัดนิ้วตัวเองใส่กระป๋องอีกหน
“วันไหนที่จินอ่านหนังสือเล่มนี้ออกนะ จินก็อาจจะกลายเป็นคนพิเศษ หรืออาจจะมีหางงอกออกจากก้นเหมือนคนพวกนั้นบ้างก็ได้”
จากนั้นเขาสมัครเป็นพนักงานรักษาความปลอดภัยทีี่บริษัทแห่งหนึ่งจนเขาได้พบกับ จิน(แสงทอง เกตุอู่ทอง) พนักงานทำความสะอาดที่มีความตั้งใจจนเรียกได้ว่าหมกมุ่นกับการทำความสะอาดและจัดระเบียบสิ่งของให้เป็นระเบียบที่ติดละครอย่างหนักเรื่องราวความรักของคุณชายใหญ่ (ทัศนัย ชัยทรัพย์)และ พลับพลึง (สุธีเทพ ศักดิ์พันธ์พนม)เหมือนแม่บ้านทั่วไป เธอเข้ามาทำงานในกรุงเทพเพราะเชื่อว่าจะทำให้ตนเองอ่านหนังสือปกขาวเล่มหนึ่งที่ตกลงมาจากฟ้าที่เชื่อว่ามันเป็นพรมลิขิตที่มันถถูกส่งมาให้เธอเท่านั้นและนั้นคือความฝันเป้าหมายของชีวิตเพียงแต่เธออ่านมันไม่ออกเท่านั้นเอง เธอพยายามถามทุกคนในบริษัทเกี่ยวกับหนังสือปกขาวเล่มนี้แต่สิ่งได้กลับมาคือท่าทางที่เขินอายและอมยิ้มของทุกคนที่เธอเข้าไปถามโดยที่ไม่มีคำตอบกลับมาเลย จินบอกป็อดไม่เหมือนเธอเพราะเธอมีความฝันแต่ป็อดไม่มี ป็อดก็ยังพยายามเข้าไปคุยกับจินอยู่เสมอจนสังเกตุเห็นว่าจินมีผื่นขึ้นจากอาการแพ้อากาศที่ต้องนั้งต่อรถในเมืองหลวงที่มีแต่ฝุ่นมากมาย จึงตัดสินใจลาออกจาการเป็นพนักงานรักษาความปลอดภัยแล้วมาเป็นคนขับแท็กซี่เพื่อไว้คอยรับส่งจินเพราะอยากให้จินหายจากการเป็นโรคภูมิแพ้
“ทุกสิ่งที่จินทำ เป็น ‘สิ่งมหัศจรรย์’ เสมอสำหรับป๊อด”
ในเมืองมีการประท้วงเพื่อสิ่งแวดล้อมต่อต้านการใช้พลาสตติกจินได้เห็นฝรั่งคนหนึ่งเป็นหนึ่งในผู้ประท้วงที่ถือหนังสือปกขาวที่เหมือนกับของเธอกำลังแจกใบปลิวอยู่แต่วิ่งหนีหายไปเมื่อเจอเจ้าหน้าที่ตำรวจ จินค้นพบคนที่เธอตามหาอยู่คนที่ช่วยเธอได้ตั้งชื่อเค้าว่าปีเตอร์(สตีเฟ่น ชัค) และลาออกจากงานแม่บ้านเพื่อไปเดินขบวนประท้วงตามแบบปีเตอร์อย่างจริงด้วยหวังว่าจะรู้และเข้าใจเรื่องภายในหนึ่งสือปกขาวเล่มนี้ที่เป็นความฝันที่เธอเข้ากรุงมา อีกทั้งเธอยังเก็บพลาสติกที่ใช้แล้วมาล้างแล้วกองรวมกันไว้หวังจะทำเพื่อสิ่งแวดล้อมตามเจตนาเดียวกับปีเตอร์จนกลายเป็นภูเขาพลาสติกขนาดมหึมากลางกรุงโดยมีป็อดคอยตามรับสนแล้วดูแลอยู่ตลอดแต่จินก็ไม่ได้สนใจเค้าเลยสนเพียงแต่ความฝันของเธอ
ป็อดในอาชีพขับรถแท๊กซี่ต้องเจอกับผู้โดยสารหลายประเภทเช่นติ๊ก (ภคภัทร บุญสมธรรม) ดูจากเครื่องแต่งกายไม่ต่างกับพนักงานบริษัท คนชนชั้นกลาง ชายผู้ความจำเสื่อม แต่แสดงความรักต่อคนรอบข้างด้วยการเลียแข้งเลียขาและเลียบทุกอย่างที่ป็อดต้องยอมให้ติดรถไปด้วยทุกที่เพราะเค้าความจำเสื่อมเลยไม่รู้จะไปส่งที่ไหน อีกทั้งน้องแหม่ม (ภัทรียา สนิทธิเวทย์) สาวอายุ ๒๒ แต่อยู่ในร่างเด็กหญิงวัย ๘ ขวบ เด็กสาวที่ครอบครัวมักให้อิสระ ปล่อยทิ้งขว้าง ไม่ค่อยแยแสสนใจเลี้ยงดูแล จึงเป็นเด็กที่มีความก้าวร้าว หยาบคาย หัวรุนแรง โลกส่วนตัวสูง ด้วยเหตุนี้เธอเลยมีเพื่อนคือธงชัย ตุ๊กตาหมีเท็ดดี้แบร์ที่เป็นเพื่อนคุยน้องแหม่มทั้งคู๋สูบบุหรี่และไปไหนมาไหนด้วยกันเสมอ ทั้งสองเป็นลูกค้าประจำของป็อดที่ชอบไปเที่ยวเล่นเกมส์อยู่บ่อยๆ
ป็อดได้เจอกับยอดเพื่อนเก่าอีกครั้งแนะนำให้รู้จักกับ หมวย (พาชื่่น มาไลยพันธ์) ธิดาจักรพรรดิ์ ผู้มีความเริด เชิด หยิ่ง ทำตัวไฮโซเจ้าหญิง แต่ความจริงก็แค่หลงตัวเองเธอทำงานเป็นแค่สาวเสิร์ฟธรรมดา ที่ตกลงเป็นแฟนกันหลังจากที่มีอะไรกันบนรถประจำทาง วันหนึ่งจินได้พบกับปีเตอร์ที่งานประท้วงจึงรีบเข้าไปหาและถามถึงความหมายในหนังสือปกขาวเล่มนี้เธอต้องพบกับความสิ้นหวังเมื่อรู้ความจริงว่ามันเป็นเพียงหนังสือสำหรับผู้ใหญ่ในภาษาฝรั่งเศสทำให้เธอผิดหวังเป้นอย่างมากเหมือนความฝันของเธอพังทลายลง จินได้หายไปจากชีวิตป็อดพร้อมกับเพื่อนรักอย่างยิดต้องมาอกหักเพราะหมวยได้กลับจีนไปแล้ว เมื่อจินหายไปทำให้ป็อดคิดสั้นจะฆ่าตัวตายแต่ก็ต้องเจอกับจิ้งจกตัวหนึ่งที่หัวเป็นยายมาห้ามเอาไว้ ยายอธิาบายว่ายายได้ตายไปแล้วพ่อกับแม่ป็อดเองก็เผายาย แล้วนำอัฐิไปโปรยลงน้ำจนมีปลาดุกไปกิน พวกเด็กๆก็จับปลาดุกมาย่่างกินแล้วขี้ลงนาข้าว พอข้าวงอกแต่กลับถูกฝูงตั๊กแตนลงจนหมดนา ทำให้ชาวนาต้องหว่านแหจับตั๊กแตนไปทอดขาย มีคนซื้อตั๊กแตนทอดมากินแล้ววางไว้จนมีจิ้งจกแอบขโมยไปกินแล้วผสมพันธุ์กลายเป็นยายในร่างจิ้งจกนี่แหละจ๊ะ ป็อดยังคงรอคอยจินทุกวันที่ภูเขาพลาสติกทีี่ปัจจุบันได้กลายเป็นสถาณที่ท่องเที่ยวประจำเมืองไปแล้ว พร้อมกับเสียงตะโกนเรียกหาคนรักอาหมวยของเพื่อนป็อดเพราะหวังว่าความสูงของภูเขาจะทำให้เสียงของเค้าไปถึงประเทศจีน
ป็อดตัดสินใจกลับบ้านนอก แต่พบว่าชนบทบ้านเ้คามันช่างช้าเหลือเกินอย่างที่คนเคยบอกไว้ดูเหมือนจะสโลโมชั่นไปหมดทุกอย่าง ป็อดได้ทราบข่าวเรื่องของจินที่กลายเป็นคนดังมีหางอย่างคนกรุงทั่วไปรวมถึงเพื่อนยอดด้วย ป็อดได้กลับเข้าเมืองกรุงอีกครั้งและได้กลายเป็นคนดังของเมือง กลายเป็นข่าวใหญ่คึกโคมออกโทรทัศน์ โด่งดังไปทั่วกรุงเทพหมานคร Citizen Dog 2004 ถึงจะขาดทุนเรื่องรายได้แต่ภาพยนตร์ประสบความสำเร็จพอสมควรในระดับนานาชาติ มีหลายประเทศซึ่งซื้อหนังไปจัดจำหน่าย เช่น สิงคโปร์ ฝรั่งเศส เป็นต้น นอกจากนั้นยังได้รับเชิญให้เข้าฉายในเทศกาลภาพยนตร์หลายเทศกาล และทำให้วิศิษฏ์เป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติมากขึ้นได้ฉายในเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติโลคาร์โน Piazza Grande (สวิตเซอร์แลนด์) ครั้งที่ 58 ประจำปี พ.ศ. 2548 รวมถึงได้รับการจัดอันดับให้เป็นภาพยนตร์ยอดเยี่ยมประจำปี พ.ศ. 2548 อันดับที่ 6 โดยนักวิจารณ์ภาพยนตร์ริชาร์ด คอร์ลิสส์ แห่งนิตยสารไทม์เลยทีเดียว
รางวัลที่ได้รับ :
รางวัลสมาพันธ์ภาพยนตร์ไทยสุพรรณหงส์ ครั้งที่๑๔ สาขาเทคนิคพิเศษทางภาพยอดเยี่ยม
พ.ศ. 2547 · เรวัตร ปรีเลิศ
รางวัลเหรียญเงินเทศกาลภาพยนตร์แฟนตาเซีย สาขาภาพยนตร์ที่ถูกกล่าวขานมากที่สุด
พ.ศ. 2549 · วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง
รางวัลเหรียญทองแดงเทศกาลภาพยนตร์แฟนตาเซีย สาขาภาพยนตร์เอเชียยอดเยี่ยม
พ.ศ. 2549 ·วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง
